Bakı. Trend:
“Euronews” telekanalının saytında Bakıda və Zəngilanda keçirilən
Minalardan Təmizləmə üzrə üçüncü Beynəlxalq Konfrans haqqında
məqalə dərc olunub
Trend-in
məlumatına görə, məqalədə bildirilib ki, Azərbaycan dünyada
minalarla ən çox çirklənmiş beş ölkədən biridir.
“Xüsusilə silahlı münaqişə vəziyyətlərində və zonalarında
minalar və əldəqayırma partlayıcı qurğular bütün dünyada insanları
öldürməyə və şikəst etməyə davam edir. Hesablamalara görə, dünyanın
60-dan çox ölkəsində 110 milyona yaxın mina bastırıla bilər, hər il
daha 2-5 milyon mina qoyulur.
75 ölkədən 300-dən çox nümayəndə minaların və müharibənin digər
partlayıcı qalıqlarının ətraf mühitə təsirini azaltmaq üçün maliyyə
resurslarının səfərbər edilməsi yollarını müzakirə etmək üçün
toplaşıb”, – deyə məqalədə qeyd olunub.
“Azərbaycan bütün dünyada humanitar minatəmizləmə və minalar
əleyhinə fəaliyyət laboratoriyasıdır. Azərbaycan xüsusi bilik və
təcrübə qazanıb və Azərbaycanın minatəmizləmə layihəsi başa
çatdıqdan sonra Azərbaycan da bütün dünyada digər humanitar
minatəmizləmə layihələrinə töhfə vermək imkanı əldə edəcək”, – deyə
“Euronews”a Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident
Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri
Hikmət Hacıyev bildirib.
Məlumatda bildirilib ki, minaların iki əsas kateqoriyası var:
piyada əleyhinə minalar və tank əleyhinə minalar:
“Piyada əleyhinə minalar piyada əleyhinə minalardan daha
kiçikdir və insanları öldürmək və ya yaralamaq üçün nəzərdə
tutulub. Onlar çox daha aşağı təzyiq altında, bəzən 5-15 kiloqrama
qədər təzyiqdə işə salına bilər. Tank əleyhinə minalar tanklar və
zirehli maşınlar kimi nəqliyyat vasitələrini məhv etmək üçün
nəzərdə tutulmuşdur və partlaması üçün daha çox, adətən 100
kiloqramdan çox təzyiq tələb edir”.
“Minalar əslində bəşəriyyətə qarşı cinayətdir, məsələn,
okeandakı plastik torba 200 ildən sonra parçalanacaq. Lakin minalar
heç vaxt, onlar ətraf mühiti çirkləndirməyə davam edəcək”, – deyə
BMT İnkişaf Proqramının Azərbaycandakı daimi nümayəndəsi Alessandra
Rokkasalvo bildirib.
Orta hesabla hər saatda bir nəfər partlayıcı qurğular
nəticəsində ölür və ya yaralanır və qurbanların çoxu
uşaqlardır.
“Mən dünyanın minalanmış ərazilərini gəzmişəm və hər dəfə mina
sahəsinə girəndə qan qrupunun neçə olduğunu soruşurlar. Mən dörd
uşaq anasıyam və addım atanda çox, çox, çox diqqətli olmalıyam”, –
deyə ” Euronews”a müharibədən zərər çəkmiş bölgələrin minalardan
təmizlənməsi, bərpası ilə məşğul olan “Roots of Peace” humanitar
təşkilatının baş direktoru və təsisçisi Heydi Kühn bildirib.
“Üç kiloqram minanı işə salmaq üçün kifayətdir, bu, yeni
doğulmuş uşağın orta çəkisidir. Ona görə də bir ana və nənə kimi
hesab edirəm ki, bu, Qarabağın ürəyindən gələn və bütün dünyaya
ünvanlanan qlobal fəaliyyət çağırışıdır”, – deyə o əlavə edib.
Afrika minalardan ən çox təsirlənən qitədir, Anqola, Mozambik və
Somali ən kritik ölkələrdir. Ən çox müşahidə edilən minaya düşməsi
ilə bağlı xəsarətlər bir və ya bir neçə əzanın itirilməsidir.
ABŞ-da amputasiyalar bağlı göstərici hər 22 000 nəfərdən 1-dir
və Anqolada bu, hər 10 000 nəfərdən 30-dur. Minalar torpaqların
böyük bir hissəsini yararsız halına salır, əkinçilik və ya yaşamaq
üçün mümkünsüz olur və onların ətraf mühitə təsir dağıdıcı ola
bilər.
“Trotil parçalanma məhsullarının sızması baş verə bilər, bu da
torpağın və yeraltı suların çirklənməsinə səbəb olacaqdır. Karbon
qazı da hər partlayışdan sonra atmosferi zəhərləyir. Hər bir tank
əleyhinə mina partlayışı 29 kiloqram karbon qazı buraxır”, – deyə
Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi Milli Agentliyinin
(ANAMA) İdarə Heyətinin sədr müavini Samir Poladov qeyd edib.
Konfransda humanitar minatəmizləmə sahəsində beynəlxalq
tərəfdaşlığın gücləndirilməsi çağırışları da yer alıb.
Azərbaycan Prezidentinin xüsusi işlər üzrə nümayəndəsi, səfir
Elçin Əmirbəyov deyib: “Donor cəmiyyəti vəsaitlərin ayrılmasına,
xüsusən də ən çox zərər çəkən ölkələrə ayrılmasına daha çox diqqət
yetirməlidir. Əgər bu məsələ qlobal səviyyədə həllini tapmasa, o
zaman ayrı-ayrı ölkələrdə bu problemlə məşğul olmaq mümkün
olmayacaq”.
“Azərbaycan 18-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədi – humanitar
minatəmizləmə proqramını milli səviyyədə təqdim etməklə buna öz
töhfəsini verib”, – deyə o əlavə edib.
